Je zult niet vaak tegenkomen dat in één gemeente twee straten zijn genoemd naar een echtpaar: naar de vrouw in de ene plaats en naar de man in een andere plaats. In de gemeente Hardenberg is dat wel het geval.
De straat tussen de Rheezerweg en de Scholtensdijk in Heemse is de H.H. Schefferlaan, genoemd naar Herman Hendrik Scheffer (1892-1945). Hij was schilder van beroep, net als zijn vader en zijn drie broers. Opmerkelijk: het gezin Scheffer was kerkelijk een gemengd gezin, de 4 jongens hervormd en de 6 meisjes gereformeerd. Herman Hendrik, de jongste van het gezin, ging met zijn gereformeerde moeder mee omdat hij zo slecht stil kon zitten tijdens de diensten, die toen lang en saai waren.
Huwelijk
Herman Hendrik trouwde in 1920 met Eelkje Boersma (1890-1978), geboren in de gemeente Tietjerksteradeel. Zij was onderwijzeres: eerst in Betterwird bij Dokkum en sinds 1914 aan de christelijk nationale school in Hardenberg, de voorganger van de Kastanjehof.
Echtgenote Eelkje Boersma heeft na de geboorte van dochter Alberdina (1921) haar oude beroep weer opgepakt. Niet in Hardenberg, want daar was geen vacature, maar in Bruchterveld. Daar werd ze in 1922 onderwijzeres aan de bijzondere (=christelijke) school.
Woning in Heemse
Scheffer liet een woning bouwen op het adres Heemse A110, wat later Scholtensdijk 32 werd. De Scholtensdijk was vrij leeg in die tijd. Tussen de hervormde kerk en het huis van Scheffer stond alleen de boerderij van Dorgelo. In 1934 is tegenover hen de bakkerij van Pullen gebouwd, twee jaar later de statige woning Den Goaren van ingenieur Marinus Blok, directeur van de landbouwwinterschool en in 1939 tussen Scheffer en de boerderij van Dorgelo een dubbele woning, van Dorgelo en Kerkdijk.
Maatschappelijk betrokken
Herman Hendrik Scheffer was een actieve man, ondanks zijn broze gezondheid. Hij was als organist en diaken kerkelijk actief, hij was bestuurslid en muzikant van de muziekverenging De Eendracht in Heemse en bestuurslid van de kiesvereniging van de ARP. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Scheffer actief in het verzet. Dat heeft hem uiteindelijk het leven gekost. Toen hij aan het eind van de oorlog de stuw in de Vecht tussen Hardenberg en Heemse moest bewaken, samen met de MULO-onderwijzer Pieter Arends, werd hij dodelijk getroffen door Duitse kogels. Drie weken later overleed ook Arends, op zijn 27e verjaardag.
Scheffer werd voor zijn werk in het verzet geëerd met een straatnaam. Tijdens de raadsvergadering van dinsdag 30 juni 1964 stelde de gemeenteraad van Hardenberg maar liefst tachtig straatnamen vast. Eentje daarvan was de H.H. Schefferlaan.
Onderwijzeres in Bruchterveld
Zijn weduwe, Eelkje Scheffer-Boersma, is tot 31 december 1955 in dienst gebleven van het schoolbestuur in Bruchterveld, maar vanwege een ernstige ziekte kon pas in juni 1956 afscheid van haar worden genomen. Dat gebeurde volgens de journalisten van de streekkranten De Vechtstreek en het Salland’s Volksblad in een goed gevulde gereformeerde kerk in Bruchterveld.
Zoals gebruikelijk in die tijd kwam een hele rij sprekers aan het woord die de samenwerking roemden, de inzet van de juffrouw bewonderden en zeer tevreden waren over haar christelijke dienstbaarheid in de 33 jaar dat Bruchterveld en juffrouw Scheffer onlosmakelijk met elkaar waren verbonden. Meer dan 700 kinderen had ze opgeleid “en bij die leerlingen een deugdelijke christelijke fundering gelegd.”
Voorzitter Hutten van het schoolbestuur haalde enkele teksten aan uit het Bijbelboek Prediker, over een tijd van komen en een tijd van gaan. De tijd van gaan was voor juffrouw Scheffer gekomen, maar ze vertrok niet met lege handen. Van het bestuur kreeg ze een tafelkleed en theeservies, meester van Engbrink bood namens het personeel een boek aan over de gemalin van de Zweedse koning Bernadotte, oud-leerlingen hadden geld ingezameld voor twee fauteuils, een klokje en een schemerlamp.
3,5 keer rond de aarde
“Hierna was er pauze, waarin we werden getrakteerd op koffie met sprits”, schreef de journalist van het Salland’s Volksblad. Na de pauze nog meer sprekers, die onder meer vertelden dat de juffrouw elke dag naar haar werk fietste, 10 km heen en 10 km terug, in die 33 jaar ongeveer 3,5 keer de aardbol rond. En als de wegen ’s winters te slecht waren om te fietsen ging ze lopend.
Het slotwoord was voor juffrouw Scheffer, nadat ze door alle aanwezigen was toegezongen met het kerkelijk lied Beveel gerust Uw wegen. Uiteraard bedankte ze iedereen voor alles, maar zoals het een juffrouw betaamt wilde ze toch ook nog even de ouders waarschuwen: “Het kind kijkt naar uw handelingen en toetst al de handelingen aan Gods wet.”
Haar huis in Heemse zou steeds voor iedereen openstaan, sprak de ontroerde onderwijzeres.
Eelkje Scheffer-Boersma overleed in 1978. Ruim tien jaar later, op 26 april 1989, besloot het gemeentebestuur een straat in het bestemmingsplan De Kuilen in Bruchterveld naar haar te noemen. Vanaf die tijd wordt ze geëerd met de Juffrouw Schefferstraat.
Bronnen:
– Salland’s Volksblad
– De Vechtstreek
– De Toren
– Archief gemeente Hardenberg
– website wp.genealogie-scheffer.nl (Freek Ramaker)
