Wat een ramp – De Bonte Wever

Oktober is de Maand van de Geschiedenis. Het thema van 2022 is: Wat een ramp!
Van persoonlijke rampen tot catastrofes die de samenleving ontwrichten, een ramp kent vele verschijningsvormen. Een ramp voor de inwoners van Slagharen was de brand die uitgaanscentrum De Bonte Wever in de as legde.

De Bonte Wever was begonnen in de restanten van een textielfabriek: de Nederlandse Bontweverij van Gerrit Hukker. In een fabriekshal van Henk Bemboom had Hukker in 1948 een textielfabriek geopend. Na een moeilijke startperiode ging het halverwege de jaren ’50 bergopwaarts met de fabriek, die op het hoogtepunt meer dan duizend werknemers telde. Maar vanaf de tweede helft van de jaren ’60 moesten de textielfabrieken overal in Nederland de poorten sluiten omdat ze enorme verliezen leden. Uiteindelijk ontkwam ook de Bontweverij niet aan dit lot, hoewel het personeel via een bedrijfsbezetting nog had geprobeerd het onvermijdelijke tegen te houden. In 1980 was het voorbij en een jaar later werden de gebouwen voor een bedrag van 1,8 miljoen gulden overgenomen door Slagharenaar Hennie van der Most. Hij bouwde de fabriekshallen uit tot het vrijetijdscomplex De Bonte Wever, met vergaderzalen, hotelkamers, tennis- en bowlingbanen, een bioscoop, zwembad, bars en restaurants. Samen goed voor een jaaromzet van vele miljoenen.

Brand
Maandag 7 mei 2001 ging het echter mis. Een op het eerste gezicht vrij onschuldige brand in de sauna greep zo snel om zich heen, dat de brandweer binnen de kortste keren groot alarm moest slaan. Het werd echter al snel duidelijk dat de Bonte Wever niet meer te redden was. Een boerderij op 500 meter afstand werd onder de brandende snippers bedolven en brandde ook tot de grond toe af.

Op het moment van de brand, maandagmiddag tegen half twee, waren zo’n 70 gasten in het vrijetijdscomplex aanwezig. Onder hen de Slagharense brandweerman J. van der Veen, die net bezig was met een onderzoek naar maatregelen die genomen moesten worden om het uitgaanscentrum nog veiliger te maken. Volgens de brandweer was een minpunt dat bij een eventuele brand de rook te snel door het gebouw zou trekken. Precies dat gebeurde maandag na de brand in de sauna, die vermoedelijk is ontstaan door kortsluiting. Door de rookontwikkeling en de hitte moest de brandweer besluiten de brand niet meer van binnenuit maar vanaf de buitenkant te bestrijden. Ook werd toen al snel groot alarm gegeven. In een mum van tijd hadden de medewerkers van de Bonte Wever de gasten naar buiten gedirigeerd, waarna ze opgevangen werden in de nabijgelegen Sint Jozefschool.

Blusproblemen
Zo’n 240 brandweermensen uit de wijde omgeving zijn vervolgens uren bezig geweest met blussen en het voorkomen dat woningen in de omgeving vlam zouden vatten. Burgemeester Meulman van Hardenberg moest zelfs rond een uur of vijf besluiten dat ongeveer 60 woningen aan de Moeshoekweg en de Prinses Marijkelaan ontruimd dienden te worden. De ruim 150 buurtbewoners werden opgevangen in sporthal ‘t Noorderslag. Omdat niet bekend was of ze de nacht ook elders moesten doorbrengen werd van diverse kanten onderdak aangeboden, onder meer door het Attractiepark Slagharen, dat 77 vakantiehuisjes beschikbaar stelde.

Door de immense brand had de brandweer moeite voldoende waterstralen te produceren, zodat bluswater uit het Ommerkanaal gehaald moest worden. Om dit goed te laten verlopen en om de hulpinstanties vrij baan te geven was de N377 van Dedemsvaart naar Slagharen afgesloten. Ook het centrum van Slagharen was niet meer bereikbaar, dankzij de inzet van tientallen politieagenten en stadswachten die al het verkeer in een grote boog rond het dorp leidden. Verder ondervonden de Slagharenaren wat overlast doordat de elektriciteit een poosje was uitgevallen en doordat mobiel telefoonverkeer via KPN niet meer mogelijk was. De telefoonmast van dit bedrijf stond op het terrein van De Bonte Wever en werd ook een prooi van de vlammen. De schade aan het uitgaanscentrum werd op tientallen miljoenen guldens geschat. Voor veel inwoners van Slagharen was de brand een ramp, omdat zij een werkplek in het centrum hadden.

Geen herbouw
Van der Most heeft de Bonte Wever niet weer herbouwd. Twee jaar na de brand kocht de gemeente Hardenberg het terrein om er woningen te bouwen. Nu herinnert niets meer aan het congres- en uitgaanscentrum. Wél aan de voormalige textielfabriek.

Voor het nieuwe bestemmingsplan Moeshoek in Slagharen moesten zes nieuwe straatnamen worden vastgesteld. De werkgroep straatnaamgeving van de gemeente dacht aan namen die met het Koninklijk Huis te maken hebben, omdat het aangrenzende deel van Slagharen ook naar de Oranjes is genoemd. Plaatselijk Belang Slagharen had echter andere ideeën. Liever straatnamen die verwijzen naar de voormalige Bontweverij, zo liet PB weten. Hierop is de werkgroep met nieuwe voorstellen gekomen, die B&W van Hardenberg hebben overgenomen. Vandaar dat in Slagharen straatnamen zijn te vinden als Getouwenstraat, Spoelenstraat, Spinnerijstraat, Sterkerijstraat, Klossenstraat en Kalanderij.